Nötropenik Diyet Ne Demek

Nötropenik diyet diğer diyet programlarının aksine herkes tarafından değil tamamen hastalık odaklı özel olarak hazırlanan bir diyet programıdır. Bu diyet programında tüketilecek bütün besinlerin yüksek ateşte pişirilmesi ve mikroplardan arındırılmış olması gerekiyor. Nötropenik hastalığı olan bireylerin metabolizmaları oldukça yavaş çalışır ve toksinleri de atma konusunda oldukça zayıftırlar. Sebze tüketimindeyse oldukça hassas olmakta fayda vardır ve sebzelerin daha iyi bir şekilde yıkanıp dezenfekte edildikten sonra tüketilmesi gerekmektedir. Nötropenik diyet listesinde bulunan gıdaların kesinlikle hazır gıda olmaması gerekirken uzun süre boyunca bekletilmiş gıdaların da hasta tarafından tüketilmesi yasaktır. Bakteriler kolay şekilde yuvalama yapıp gelişeceği için et ve et ürünlerinin de aynı şekilde yüksek ısıda pişirildikten sonra sağlıklı şekilde tüketilmesi önerilmektedir.

Nötropenik Hastalık Nedir?

Kemikte bulunan iliğe katkısı bulunan hücrelerin yapımını engelleme durumudur. Kemik iliğini baskılamasına neden de olmaktadır. Kan sayımıyla birlikte bu hastalık kısa süre sonra kendisini gösterebilir ve ihtiyaç duyulan müdahaleler de profesyonel şekillerde yapılabilmektedir. Baskılamanın asıl nedenleri arasında ise lökopeni ve anemi gösterilmektedir.

Beyaz kan hücrelerinde meydana gelen azalma da bu durumu meydana getiren etkenlerden bir tanesidir. Beyaz kan hücrelerinin kendi içinde farklı tür ve yapılara sahip olduğunun bilinmesi gerekiyor ve nötrofil bu durumlardan bir tanesidir. Vücutta nötrofil sayısının belirli miktarlarda düşmesine ise tıpta nötropeni ismi verilmektedir. Hastalığın tedavisi mümkün olsa da diğer hastalıklarda olduğu gibi erken teşhis durumlarında müdahale etmek oldukça kolay bir şekilde gerçekleşir ve geç tanıya göre daha fazla sağlıklı olmasını sağlar. Nötropeni hastalığı kendi içinde birden fazla türü mevcuttur ve bu hastalığın seviyelerine göre isimlendirmeler yapılır. Kemoterapinin en riskli yan etkilerinden bir tanesi olarak bilinen nötropenik hastalığı, erken teşhis ve tedavi edilse de ilerleyen seviyelerle birlikte müdahale konusunda zorluklar ve sıkıntılı dönemleri de beraberinde getirmektedir.

Nötropenik Diyeti Kimler Uygulayabilir?

Nötropenik diyet uzun dönemlerden beri gıdalardan gelen bakterileri en aza indirmeye yönelik uygulanan bir beslenme programıdır. Nötropenik diyetin kullanımını desteklemek amacıyla araştırmalar yapılmasına rağmen doktorlar bu durumlara rağmen bireylerin hedeflerine ve ihtiyaçlarına yönelik bilgileri önerebilir.

Nötropenik diyet, bakteriyel enfeksiyonların geliştirmeye oldukça yatkındır ve kanser hastalığı bulunan bireylere öncelikli olarak önerilmektedir. Bunun yanı sıra farklı nedenlerden dolayı zayıflama görülen bağışıklık sistemine sahip bireylere ve özellikle vücutlarında yetersiz miktarlarda beyaz kan hücresi üreten bireylere uygulanmaktadır. Nötrofiller vücutta enfeksiyonlardan korunmak amacıyla bulunan kan hücreleridir. Hücrelerin seviyesi vücutta düşük olması durumlarında bağışıklık sistemlerinde zayıflamalar meydana gelir. Buna göre akciğer iltihabı, ateş, boğaz ağrısı, sinüs enfeksiyonları, ağız ülseri gibi farklı hastalıklara normale göre daha çabuk yakalanabilirsiniz.

Bağışıklık sistemi farklı nedenlerden dolayı zayıfladıysa nötropenik diyeti doktor bu bireylere önerebilir. Ancak doktora danışmadan bu diyet programını uygulamak kesinlikle önerilmez. Üstelik bu diyetin enfeksiyonu önlediğini kanıtlanmış herhangi bir güvenilir bilgi de yoktur. Ancak bağışıklık sistemi farklı nedenlerden dolayı daha yavaş çalışıyorsa bu diyeti uygulamak için doktor onayına ve kontrolüne gitmeniz gerekiyor. Bu gibi bazı tıbbi müdahale gerektiren durumlara özgü farklı beslenme programlarını asla ve asla doktor onayı almadan başlamayın.

Nötropenik Diyet Ne Zaman Uygulanır?

Nötropenik diyet, gıda güvenliği kurallarına uyması gereken hastalar için özel olarak uygulanmaktadır. Bunun yanı sıra bağışıklık sistemi zayıf olan ve kanser hastalarına da uygulanmaktadır. Özetleyecek olursak bağışıklık sistemlerinde farklı nedenlerden dolayı enfeksiyon hastalıklarına yakalanma ve beslenme rutinlerinde değişiklik yapması gereken kişiler için özel olarak hazırlanan bir diyettir. Ancak bu diyetin kesin sonuç getireceğine dair kanıt bulunmasa da işe yaramadığına dair farklı çalışmalar da bulunmaktadır.

Bulgulara göre nötropenik diyet enfeksiyonu önlediğini kanıtlamak amacıyla yeterli bir kanıt bulunmasa da batı ülkelerinde sağlık denetim kurumları tarafından da nötropenik diyeti bireylere önerilmemektedir. Diyeti yapan ya da yapmayan hastaları arasında yapılan çalışmalara göre iki grup arasında da herhangi bir farklılık görülmemektedir. BU diyeti nasıl uygulayacağına dair herhangi bir resmi yönerge de bulunmaz. Nötropenik diyeti, tedavi amacıyla önermeden önce bu diyet hakkında yeterli araştırma yapılması gerekmektedir. Bu nedenle hastalık durumunuz ve hastalığınızı doktor kontrolüne giderek doktor tarafından verilen uygulamaların dışına çıkmadan yapmanız sağlığınız için daha faydalı olacaktır.

Nötropenik Diyet Nasıl Yapılır?

Doktor tarafından bireylere özel olarak verilen listede uygulamanın nasıl ve ne kadar süre boyunca uygulanması gerektiği hakkında bilgiler olacaktır. Ancak sebze tüketiminin bol olduğu ve gıdaların yüksek ısı seviyelerinde pişirilmesi gerektiğine dair bir liste size ulaşacaktır. Sebze tüketiminde dikkat edilmesi gereken en önemli konu ise temizlik konusudur. Sebzeleri bol su ya da özel su kullanarak yıkadıktan sonra tüketmek daha faydalı olacaktır. Yağlı kuruyemiş tüketiminden uzak durmanızı da belirten bir içerik olacaktır. Diyeti düzenli şekilde uygulamalarına rağmen herhangi bir sonuç edemeyen bireyler ve bağışıklık sisteminde farklılık görülmeyen bireyler bu diyet programını uzatabilir ya da eklemeler yapabilir. Ancak bu elbette doktor kontrolünde olması gerekiyor.

Normal olan diyet programlarıyla büyük benzerlik gösteren ve 3 ana 3 ara öğün olacak şekilde hazırlanır. Ara öğünlerindeyse meyve ve yoğurt tüketimiyle birlikte vücudun daha diri olması amaçlanır. Nötropenik diyet programının asıl hedefi asla kilo vermek olmayacaktır. Bağışıklık sistemini toplamak ve bireylerin geçmişe göre daha sağlıklı bir metabolizmaya sahip olmasını amaçlamaktır.

Nötropenik Diyette Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

• Yiyeceklerle temas etmeden önce kesinlikle ellerinizi yıkamalı, tüm yüzeyleri ve eşyaları temizlemeniz önerilir.
• Etleri oldukça iyi derecede pişirmeye özen gösterin. Çiğ gıdalarla birlikte ez ve az pişmiş yumurtaları tüketmekten kaçının.
• Taze meyve ve sebzeleri tüketmeden önce ya da soymadan önce kesinlikle yıkanması gerekmektedir.
• Salataların yerine ise haşlanmış sebzeler tüketilmeli
• Pastörize edilen süt ürünlerini tüketmeyin
• Filtrelenmiş ya da en az 1 dakika boyunca kaynatılmayan çeşme suyunu asla tüketmeyin

Eliptik Bisiklet ile Zayıflama başlıklı makalemize de bir göz atabilirsiniz.

Nötropenik Diyette Tüketilmesi Gerekenler Gıdalar Nelerdir?

Nötropetik diyet listesinde de diğer diyetlerde olduğu gibi bazı besinleri yasaklamaktadır. Ancak yenilebilecek besinler ise aşağıda liste halinde belirtilmiştir;

• Yoğurt, dondurma, peynir ve ekşi krema benzeri bütün pastörize edilmiş süt ve süt ürünleri
• Tüm pişirilmiş ya da dondurulmuş sebzeler
• Bütün ekmek çeşitleri, cipsler, pişirilmiş makarnalar, tahıl, kızarmış ekmekler, tatlı pişmiş patates, mısır, fasulye, tam tahıllar, bezelye ve patates kızartması vb. bütün karbonhidrat kaynaklı besinler
• Dondurulmuş meyveler, bütün konserveler, meyve suları, portakal, muz ve greyfurt gibi iyice yıkanmış ya da soyulmuş kalın kabuğa sahip meyveler
• Bütün fıçı, damıtılmış sular, şişelenmiş sular, konserve ya da şişeler haline getirilmiş içecek çeşitleri, konserve gazlı içecek çeşitlerinin yanı sıra demlenmiş kahve, çay ya da hazır çay ve kahveler

 

Nötropenik Diyette Tüketilmemesi Gereken Gıdalar Nelerdir?

Besinler	Yasaklı Olanlar
Süt ve süt ürünleri	Pastörize edilmemiş veya çiğ süt, pastörize edilmemiş veya çiğ sütten yapılmış peynir ve yoğurt gibi süt ürünleri, yumuşak peynirler, şarküteri peynirleri, biber veya diğer pişmemiş sebzeleri içeren peynirler, kalıp peynirler, küflü peynirler
Et ve et ürünleri	Çiğ veya az pişmiş etler, ev yapımı sucuk, salamura balık, çiğ yumurta
Ekmek ve tahıl ürünleri	Çiğ tahıl ürünleri, paketlenmemiş ekmek, kek, kremalı pasta ürünleri, kuruyemişler
Mezeler ve çorbalar	Tekrar ısıtılmış konserve veya evde yapılmış çorbalar
Meyve ve kuruyemiş	Yıkanmamış ve kabuğu soyulmamış çiğ meyveler, hasarlı meyveler, taze veya dondurulmuş çilek familyası, üzüm, kavrulmamış çiğ fındık, kabuğuyla kavrulmuş fındık, pastörize edilmemiş meyve suları, kurutulmuş meyveler
Sebzeler	Yıkanmamış çiğ sebzeler ya da bitkiler, soğutulmuş kutuda saklanan ticari soslar, çiğ sebze içeren pastörize edilmemiş ürünler
İçecekler	Kuyu suyu (yıllık test edilmemiş ve güvenli bulunmamış), soğuk demlenmiş çay, ılık, ya da soğuk suyla hazırlanmış
Tatlılar	Soğutulmamış, krema dolgulu pasta ürünleri
Yağlar	Paketlenmemiş tereyağı, margarin, Buzdolabında saklanan, olgunlaşmış peynir veya çiğ yumurta içeren taze salata sosları
Diğerle besinler	Pastörize edilmemiş bal, bitkisel ya da geleneksel olmayan besin takviyeleri

 

Örnek Nötropenik Diyet Listesi

Sabah Kahvaltısı:

• Bütün kullanılacak paket reçel, peynir, tereyağı, haşlanmış yumurta ve ekmek
• Ekmeği streç içinde tüketmek daha sağlıklı olacaktır ve bu program doktor tarafından sürdürülmesi durumunda daha detaylı ve dikkatli olacaktır.

Ara Öğün

• Tek kullanımlık paket süt

Öğlen yemeği

• Sebze yemeği
• Sebze çorbası
• Pilav
• Makarna
• Bir kâse yoğurt ya da tatlı ya da ayran

Akşam Yemeği

• Etli sebze yemeği
• 1 kâse çorba
• Pilav ya da makarna
• Tatlı ve yoğurt

Yatmadan Önce:

• 1 porsiyon meyve