Kolonoskopi yöntemine başvurulacak hastaların uygulamadan önce en çekindikleri olaylardan biri de kuşkusuz kolonoskopi hazırlık diyeti olarak bilinmektedir. Fakat kolonoskopi uygulamasının verimli sonuçlar sunabilmesi için bu diyetin her hasta tarafından yapılması gerekmektedir.
Kolonoskopi, kolon kanserinin erken tedavisi ve tanısı için en etkili yöntemlerden biri olarak bilinmektedir. Hayat kurtarıcı bir özelliğe sahip olduğundan hazırlık diyetine rağmen mutlaka yapılması şarttır. Çok ufak poliplerin bile tespit edilebilmesi için bağırsaklarda iyi bir temizlik yapılması ve iç bölgede yer alan dışkının tamamen boşaltılması gerekmektedir. Biz de sizler için kolonoskopi öncesi mutlaka uygulanması gereken diyet programı hakkında merak edilen tüm detayları derledik.
Kolonoskopi Hazırlık Diyeti Nasıl Uygulanır?
Kolonoskopi hazırlık diyeti, gözlemin yapılmasına en az 48 saat kala uygulanmaya başlanmalıdır. Yapılacak işlemin ağırlığına göre yapılan bu diyet, süresi ve işleme alınması bakımından her hastada değişiklik gösterebilmektedir. Fakat genel olarak doktorlar, yaklaşık 2 gün öncesinden hastalarına şu önerileri aktarmaktadır;
- Çok katı olan yiyeceklerden mutlaka uzak durmalısınız.
- Baharatlı ve çok yağlı yiyecekleri son bir hafta içerisinde azaltmanız ve son 48 saatte asla tüketmemeniz gerekiyor.
- Düşük lifli gıdaların tercih edilmesinin yanı sıra sebze, tavuk eti, yumurta, pirinç ve patatesi püresi ana öğünlerde tüketilmelidir.
- Kolonoskopi hazırlık diyeti sırasında uygulamaya son 24 saat kala sıvı ve posasız gıdaları tüketmeye başlamak gerekmektedir. Hafif, sıvı kaynaklı ve berrak içecekler tercih edilmelidir.
- Posa bırakmayı sağlayan kırmızı et, beyaz et ve yumurta tüketilerek son 48 saatte protein alımı sağlanabilir.
- Ana öğünlerde sebzelere ağırlık vermeli ve yiyecekleri bütün tüketmek yerine püre veya çorba haline getirilmelidir.
Kolonoskopiye Hazırlık Diyetinde Nelere Dikkat Edilmelidir?
Kolonoskopi diyetinin en önemli amacı, uygulama öncesinde dışkı oluşumunu azaltmak ve uygunsuz gıdalardan bağırsakları tamamen korumaktadır. Özellikle kolonoskopi sırasında bağırsaklarınız tam olarak boşalmazsa kolon bölgesinde oluşan anormalliklerin tespit edilmesi çok zor bir hal alabilir. İşte, kolonoskopi diyeti yaparken dikkat edilmesi gereken diğer hususlar nelerdir.
Düşük Lifli Diyet
Bu gıdalar, dürbün içeri girmeden önce bağırsakların tamamen temizlenmesini zorlaştırabilecek çözünmeyen lif içerir. Kaçınmanız gereken diğer yüksek lifli yiyecekler arasında fasulye, kepekli tahıllar ve brokoli, karnabahar ve Brüksel lahanası gibi turpgil sebzeler bulunur ancak bu değişikliklerin geçici olduğunu unutmayın. Yüksek lifli diyetler, daha düşük kolorektal kanser oranlarıyla ilişkilendirilmiştir.
O halde ne yenilebilir? Deniz ürünleri de dahil olmak üzere yumuşak veya kıyma, tofu ve kabuksuz patatesler uygundur. Yumurtanın yanı sıra sınırlı miktarda süt de tüketilebilir. Kahverengi pirinç yerine rafine beyaz un ve beyaz pirinçle yapılan ekmek, makarna ve krakerler seçilebilir. Görüldüğü üzere ağır bir diyet olmamakla beraber kolonoskopi hazırlık diyeti, hasta için oldukça önem arz etmektedir.
Sıvı Tüketiminin Önemi
Kolonoskopinizden 24 saat önce, berrak sıvılardan başka bir şey tüketmemeniz gerekecektir. Prosedürünüze yaklaştıkça doktorunuz bağırsak temizleme solüsyonu sağlayabilir veya bağırsaklarınızı tamamen boşaltmak için bir müshil almanızı isteyebilir. Bu ürünler genellikle ishale neden olur ve bu da dehidrasyona neden olabilir, bu nedenle bunu dengeleyebilecek elektrolitlere sahip oldukları için sporcu içeceklerinin yanınızda bulundurulması önerilir.
Sıvı tüketimi bu bağlamda bağırsak temizliği için uygulamadan önce birkaç gün boyunca gerçekten çok önemlidir. Dehidrasyon, tehlikeli olabilecek akut düşük sodyum seviyelerine yol açabilir. Bu nedenle diyet boyunca sıvı tüketimine dikkat etmek gerekiyor. Ayrıca kolon ve rektumunuz ne kadar temiz olursa, doktorların kanser gelişmeden önce çıkarılabilecek veya biyopsi yapılabilecek küçük lezyonları ve polipleri görmesi o kadar kolay olur.
Kolonoskopi Öncesi Ne Yemek Gerekir?
Kolonoskopinin tamamlanması genellikle sadece 30 ila 60 dakika gibi çok sürse de, muayeneye giden günlerde doktorunuz tarafından size verilen kolonoskopi hazırlık diyeti talimatlarını izlemeniz gerekir. Doktorunuzun işlem sırasında kolonunuzu net bir şekilde görebilmesi için, işleminiz sırasında yiyecek kalıntısı miktarını azaltmaya yardımcı olacak bir kolonoskopi hazırlık diyeti uygulamanız önerilir. Bu, kolonoskopinize giden beş gün boyunca düşük lifli, düşük kalıntılı bir diyete geçmek anlamına gelir.
Düşük kalıntılı yiyecekler, kolayca sindirilen yiyecekleri ifade eder. Daha az tam tahıllı ekmek ve tahıl, kabuklu yemişler, tohumlar, çiğ veya kuru meyveler ve sebzeler yemek, kolonunuzu kalıntılardan temizlemeye ve ishal, şişkinlik, gaz ve kramp gibi semptomları hafifletmeye yardımcı olur. Doktorunuz durumunuza göre net talimatlar verecek olsa da, aşağıdaki ipuçları kolonoskopinizden önceki hafta boyunca neler bekleyeceğiniz konusunda size bir fikir verecektir.
Özetle Ne Yenilmesi Tavsiye Edilir?
Kolonoskopi prosedüründen birkaç gün önce düşük lifli (düşük kalıntılı) bir diyet yemeye başlamalısınız. Kepekli tahıllar, kabuklu yemişler, tohumlar, kuru meyveler, çiğ meyve veya sebzeler asla tavsiye edilmemektedir. Meyve suları, beyaz ekmek, rafine kahvaltılık gevrekler, et ve süt ürünlerine ise izin verilir. Bağırsaklarınızda oluşacak bir koyu renk, kolonoskopi sırasında yanlışlıklara neden olabilir, bu nedenle kırmızı veya mor renkli herhangi bir şey içmekten veya yemekten kaçının.
Kolonoskopi işleminden bir gün önce katı yiyecekler yememelisiniz. Bunun yerine yalnızca berrak et suyu veya bulyon, sade kahve veya çay, berrak meyve suyu, spor içecekleri gibi berrak sıvıları tüketin.
7 Günlük Glutensiz Diyet Listesi başlıklı makalemize de bir göz atabilirsiniz.
Kolonoskopi günü, diyetinize sadık kalarak sadece berrak sıvılar tüketmeniz gerekiyor. Özellikle susamış hissetmiyorsanız bile, susuz kalmamak için bol miktarda sıvı tüketin. İşlemden iki saat önce hiçbir şey yiyip içmeyin. Bu sayede Kolonoskopi hazırlık diyetini başarıyla gerçekleştirmiş olacaksınız.
Son Olarak; Kolonoskopiden Sonraki Gün Ne Yenilir?
Kolonoskopiler tipik olarak ayakta tedavi tesislerinde yapılır. Bu nedenle işleminizden hemen sonra ayrılabilirsiniz. Kolonoskopi işlemi sırasında uyuşturulacağınız için daha sonra bir arkadaşınızın veya aile üyenizin sizi eve götürmesi gerekecektir. En az 8 saat araba kullanmayı da asla düşünmemelisiniz.
Eve döndüğünüz süreçte tükettiğiniz besin öğeleri hala önem teşkil ediyor olacaktır. Günler süren temizlemeden sonra yeniden sıvı almak son derece önemlidir. Kolonoskopi uygulamasın sonrasında vücudunuza sıvı kaynaklı elektrolit aldığınızdan emin olun. Sonraki 24 saat boyunca midenizi tahriş etmeyecek yumuşak yiyecekler yiyin. Bu yiyeceklere örnek olarak;
- Elma püresi
- Omlet
- Yoğurt
- Jöle
- Patates püresi veya fırınlanmış patates
Bunların yanı sıra kolonoskopinizi takip eden 24 saat boyunca alkol, sindirimi zor et, çiğ sebzeler, mısır, kızarmış yiyecekler, fındık ve benzeri ürünlerden kaçınmanız gerekmektedir. Bir gün sonra kendinizi hazır hissediyorsanız, normal yeme alışkanlıklarınızı tekrar güvenle dönebilirsiniz.